از آن جا که این سوره به هنگام اوج گرفتن اسلام در جزیره عرب و پس از درهم شکسته شدن آخرین مقاومت مشرکان نازل گردیده، محتوای آن دارای اهمیت ویژه و فرازهای حساسی است.
انسان مختار است، مى تواند ایمان آورد و یا كفر ورزد. مى تواند بر ایمان خود پایدار و یا در كفر خود پافشارى كند. مى تواند توبه كند یا بر گناه اصرار بورزد.
تمام گناهان، باطن و ملكوت انسان را ظلمانی و تاریک می‌كند زبانی كه دروغ می‌گوید، غیبت می‌كند بوی بدی می‌دهد كه اهل دل آن بو را می‌توانند استشمام كنند.
همت چقدر باید باشد؟ حجت الاسلام عالی فرمودند: مومن باید همتش همنشینی با حضرت امیر علیه السلام باشد و نگوید که من این همه گناه کرده ام و نمی‌توانم و......" اما داشتم فکر می‌کردم چنین همتی با واقعیاتی که مثلا در زندگی من وجود دارد در تضاد نیست؟
وقتى بلایى ـ مانند وبا ـ در نجف پیدا مىشد، حتّى در بازارها هم گاهى مجالس روضهخوانى و توسل برقرار مىشد، ولى ما مثل آدمهاى مأیوس و ناامید، گویا نمىخواهیم از این درِ رحمت داخل شویم و براى رفع بلا و گرفتارىها به حضرات معصومین ـ علیهمالسّلام ـ متوسّل شویم! آیا امروز براى رفع بلاها غیر از تضرّعات و دعاى صادق همراه با توبه و توسل، راه دیگرى داریم؟!
متأسفانه امروزه کم نیستند آدم هایی که طلبکارانه به خدا نگاه می کنند درحالی که فراموش کرده ایم که ما همواره به خدا بدهکار هستیم.
چند حدیث در مورد توبه
