رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله:
أمَرَنی رَبّی بِمُداراةِ النّاسِ كَما أمَرَنی بِأداءِ الفَرائضِ.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : پروردگارم، همان گونه كه مرا به انجام واجبات فرمان داده ، به مدارا كردن با مردم نیز فرمان داده است.
____________________________________
رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله:
مُداراةُ النّاسِ نِصفُ الإیمانِ ، و الرِّفقُ بِهِم نِصفُ العَیشِ.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : مدارا كردن با مردم نصف ایمان است و نرمى و مهربانى كردن با آنان نصف زندگى است.
____________________________________
رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله:
ثَلاثٌ مَن لَم یَكُن فِیه لِمَ یَتِمَّ لَهُ عَمَلٌ : وَرَعٌ یَحجُزُهُ عَن مَعاصِی اللّه ِ ، و خُلُقٌ یُدارِی بِهِ النّاسَ ، و حِلْمٌ یَرُدُّ بِهِ جَهلَ الجاهِلِ.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : سه چیز است كه هر كس نداشته باشد هیچ عملى از او تمام و كامل نیست: پاكدامنى و ورعى كه او را از نافرمانى خدا بازدارد و خویى كه به سبب آن با مردم مدارا كند و بردبارى و حلمى كه به وسیله آن رفتار جاهلانه نادان را دفع كند.
____________________________________
الإمامُ علیٌّ علیه السلام:
المُداراةُ أحمَدُ الخِلالِ.
امام على علیه السلام : مدارا كردن، پسندیده ترین خصلت است.
____________________________________
الإمامُ علیٌّ علیه السلام:
ثَمَرَةُ العَقلِ مُداراةُ النّاسِ.
امام على علیه السلام : میوه خرد، مدارا كردن با مردم است.
____________________________________
الإمامُ علیٌّ علیه السلام:
لَیسَ الحَكیمُ مَن لَم یُدارِ مَن لا یَجِدُ بُدّاً مِن مُداراتِهِ.
امام على علیه السلام : فرزانه نیست آن كه مدارا نكند با كسى كه چاره اى جز مدارا كردن با او نیست.
____________________________________
رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله:
إنَّ الأنبِیاءَ إنّما فَضَّلَهُمُ اللّه ُ عَلى خَلْقِهِ بِشِدَّةِ مُداراتِهِم لِأعداءِ دِینِ اللّه ِ ، و حُسنِ تَقِیَّتِهِم لِأجلِ إخوانِهِم فی اللّه.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خداوند از این رو پیامبران را بر دیگر مردمان برترى داد كه با دشمنان دین خدا بسیار با مدارا رفتار مى كردند و براى حفظ برادران همكیش خود، نیكو تقیه مى كردند.
____________________________________
الإمامُ علیٌّ علیه السلام:
عُنوانُ العَقلِ مُداراةُ النّاسِ.
امام على علیه السلام : مدارا كردن با مردم، سر لوحه خِرد است.
____________________________________
الإمامُ علیٌّ علیه السلام:
مُداراةُ الرِّجالِ مِن أفضَلِ الأعمالِ.
امام على علیه السلام : مدارا كردن با مردمان، از بهترین كارهاست.
____________________________________
الإمامُ علیٌّ علیه السلام:
رَأسُ الحِكمَةِ مُداراةُ النّاسِ.
امام على علیه السلام : مدارا كردن با مردم، سرآمد حكمت است.
____________________________________
الإمامُ الحسنُ علیه السلام ـ عِندَ ما سُئلَ عن العَقلِ :
التَّجَرُّعُ لِلغُصَّةِ ، و مُداهَنَةُ الأعداءِ.
امام حسن علیه السلام ـ در پاسخ به این سؤال كه : عقل چیست؟ ـ فرمود : جام اندوه را جرعه جرعه نوشیدن و سازش و نرمى با دشمنان.
____________________________________
الإمامُ الباقرُ علیه السلام:
فِی التَّوراةِ مَكْتوبٌ فیما ناجَى اللّه ُ عزّ و جلّ بِه موسَى بنَ عِمرانَ علیه السلام : یا موسى ، اُكتُمْ مَكتومَ سِرّی فی سَریرَتِكَ ، و أظهِرْ فی عَلانِیَتِكَ المُداراةَ عَنّی لِعَدُوّی و عَدُوِّكَ مِن خَلْقی ، و لا تَستَسِبَّ لی عِندَهُم بِإظهارِ مَكتومِ سِرّی فَتُشرِكَ عَدُوَّكَ و عَدُوّی فی سَبّی.
امام باقر علیه السلام : از جمله نجواهاى خداوند عزّ و جلّ با موسى بن عمران كه در تورات نوشته شده است [این است كه] : اى موسى! رازِ پنهانِ مرا در دل خویش نهان دار و در آشكار با دشمن من و دشمن خودت مدارا كن و با فاش كردن رازِ نهان من، باعث ناسزاگویى آنان به من مشو، كه در آن صورت در ناسزاگویى به من، با دشمن من و دشمن خودت شریك گشته اى.
____________________________________
الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:
جاءَ جَبرَئیلُ علیه السلام إلى النَّبیِّ صلى الله علیه و آله فَقالَ : یا مُحمَّدُ ، رَبُّكَ یُقْرِئُكَ السَّلامَ وَ یَقولُ لكَ : دارِ خَلْقِی.
امام صادق علیه السلام : جبرئیل علیه السلام نزد پیامبر صلى الله علیه و آله آمد و گفت : اى محمّد! پروردگارت تو را سلام مى رساند و مى فرماید : با بندگانم مدارا كن.
____________________________________
الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:
إنَّ مُداراةَ أعداءِ اللّه ِ مِن أفضَلِ صَدَقَةِ المَرءِ عَلى نَفسِهِ و إخوانِهِ.
امام صادق علیه السلام : مدارا كردن با دشمنان خدا از بهترینِ صدقه هایى است كه انسان براى خود و برادرانش مى دهد.
____________________________________
الإمامُ الرِّضا علیه السلام ـ عِندَ ما سُئلَ عَنِ العَقلِ :
التَّجَرُّعُ لِلغُصَّةِ ، و مُداهَنَةُ الأعداءِ ، و مُداراةُ الأصدِقاءِ.
امام رضا علیه السلام ـ در پاسخ به این سؤال كه عقل چیست ـ فرمود : جام اندوه را جرعه جرعه نوشیدن ، با دشمنان مسامحه كردن و با دوستان مدارا نمودن.
____________________________________
الإمامُ الصّادقُ علیه السلام ـ فی قولِهِ تَعالى :
«وَ قولُوا لِلنَّاسِ حُسْنا»: أی للنّاسِ كُلِّهِم مُؤمِنِهِم و مُخالِفِهِم ، أمَّا المُؤمِنونَ فَیَبسُطُ لَهُم وَجهَهُ ، و أمَّا المُخالِفونَ فَیُكَلِّمُهُم بالمُداراةِ لاِجتِذابِهِم إلى الإیمانِ ، فإنَّهُ بِأیسَرَ مِن ذلِكَ یَكُفُّ شُرورَهُم عَن نَفسِهِ ، و عَن إخوانِهِ المُؤمِنِینَ .
امام صادق علیه السلام ـ درباره آیه : «و با مردم نیك سخن گویید» ـ فرمود : مقصود، همه مردمان اعم از مؤمن و مخالفان است. اما با مؤمنان، باید گشاده رو بود و اما با مخالفان باید به نرمى و مدارا سخن گفت، تا به سوى ایمان كشیده شوند و كمترین ثمرش این است كه خود و برادران مؤمنش را از گزند آنان مصون مى دارد.
